Разработка урока на башкирском языке "Лирический герой в стихотворениях Катибы Киньябулатовой"


Тема. К1тиб1 Кинй1булатованы5 ши7ыр8арында лирик герой

Ма6сат. 1. Лирика 31м лирик герой т2ш2нс13ен1 а5латма бире9. 2.К. Кинй1булатова ши7ыр8арында7ы лирик герой8а ша7ир1не5 98ен к9ре9 31м лирик герой исемен1н 98ене5 31м к9пт1р8е5 уй-той7оларын д2й2мл1штере9 31м типиклаштырыу. 3. К. Кинй1булатова ижадына 32й29 т1рби1л19

Йы3азландырыу: 1. Презентация. 2. К. Кинй1булатованы5 портреты, китаптар к9рг18м13е. 3. Ша7ир1не5 ши7ыр8ары (тере тауышта) 31м уны5 39881рен1 я8ыл7ан йыр

Д1рес барышы.

1р ша7ир8ы5 98 я8мышы, 6ай7ы 31м шатлы6тары, 32й29е, н1фр1те, т1би71те 31м тормош мен1н 98 б1йл1нешт1ре бар. Лирик герой8ы ул 98 донъя3ынан, бала са6тан к95елен1 3е5г1н, а8а6 к95еленд1 юйылма4лы6 э8 6алдыр7ан й1ки н1фр1т тыу8ыр7ан, й1 бер1й с1б1п мен1нме а5ына к2сл2 т1ь4ир итк1н ва6и7алар8ан ала. Ним1 ул лирика 31м кем ул лирик герой? Лирика – ша7ир 98ене5 хис-той7оларын, уй-кисерешт1рен, теге й1ки был ва6и7а, к9ренеш у5айы мен1н тыу7ан той7олар8ы са7ылдырыу. Лирик 141р81ге «мин» де 181би1тт1 лирик герой тип й2р2т1л1р. К1тиб1 Кинй1булатованы5 лирик геройы - бормалы, 3ик1лт1ле юлдар 9тк1н, 3ы6раныу8ар аша 6айнар к98 й1шт1ре т9герг1 тура килг1н (ата3ы, ауыл у6ытыусы3ы, репрессия7а эл1г1, м1рх9м булып 6ал7ан 3е5ле3ене5 балаларын, 98 ту7андарын 6арау, а8а6тан 1с13ене5 9ле9е - б2т13е л1 т1жриб1ле 6атын-6ы88ы к9р31т1. Уны5 шулай ик1нен «№ыу, 3ауа» ши7ырында сатнатып 1йтеп бир1.

Ши7ыр8ы бер у6ыусы у6ып сы7а.

Ши7ыр8ы5 эст1леген асы6лау 2с2н, 3орау8ар7а яуап алыу

1. Ши7ыр8ан сы7ып, лирик герой8ы5 тормошонда ауырлы6тар нисек 39р1тл1н1? (аслы6, ата3ын 6ул7а алыу, 1с13ене5 9леме, 3у7ыш, кеск1й 3е5ле3ене5 балалары етем 6алыуы, улар8ы 6арап 94тере9)

2. Атай-1с1й ки41ттел1р мине: №ин, тип, 6ы8ым, бе88е5 д19 бала, А5лай3ы5дыр, был кеск1й81р 2с2н №ин к1р1к3е5 н1к т1 3ыу, 3ауа. (Ошо ши7ыр юлдарыны5 м171н13ен асы6лау)

3. А5лай3ы5дыр, был кеск1й81р 2с2н №ин к1р1к3е5 н1к т1 3ыу, 3ауа. (Был 39881р8е ата-1с13ене5 васыяты, аманаты итеп 6арар7а буламы?

4. Лирик герой ата-1с13ен1н 6ал7ан васыятты 9т1йме? (ши7ыр8ан ошо турала табып у6ыр7а)

5. Бе88е5 герой 6атын-6ы8. №у7ыш ва6ыты, у7а ауыр, бик к9пт1р ошо ауырлы6тар8ы е5еп сы7а алмай, б2г2л2п т2ш1. 3ына, тип 1йтерг1 була. Ту6та, К1ти, 6ыйын, 3у7ыш бит. ! ни51 бе88е5 геройыбы8 ту6тап 6алмай, ошо и4 киткес ауырлы6тар8ы е5еп сы7ыр7а 98енд1 к2с таба? (с2нки ул 7аил1л1 д19 бала 31м ул бары3ы 2с2н д1 яуаплы. Ул 98ен1н б1л1к1й ту7андарын 6арар7а, 94терерг1, улар8ы кеше итерг1 тейеш, с2нки у7а б1л1к1й81р бары3ы ла ышаныс мен1н 6арай8ар, с2нки ул улар7а атай урынына ла, 1с1й урынына ла 6ал7ан, ул, кешел1рг1 й1ш1р 2с2н 3ыу, 3ауа нисек к1р1к, ул да кеск1й81рг1 шулай к1р1к. №у7ыш ва6ытында бер кемг1 л1 е5ел булма7ан, 31р кем быны а5ла7ан 31м ауырлы6тар8ы е5еп сы7ыр7а 98енд1 к2с тап6ан).

6. Ши7ыр8ы5 а8а7ын у6ытыу. №орау: ни51 автор 3аман 98е5 кешел1рг1 к1р1ктер, ти? К1р1ктер, ти, хас та 3ыу, 3ауа? (9тте ауыр са6тар, килде тыныс тормош. З15г1р нур аша 6ар яуа, (был б1хет, шатлы6 символы) Бе88е5 лирик герой яр3ып эшк1 бара. Ул ша7ир1, х18ер бе8г1 уны5 ши7ыр8ары к1р1к. Шундай ши7ыр8ары к1р1к: 98е, 6асандыр ауырлы6тар8ы е5еп сы66анда7ы ке9ек, бе8г1 л1 тормошта осра7ан 6ыйынлы6тар7а 6аршы к2сл2 булыр7а яр8ам итерлек ши7ыр8ары к1р1к)

7. Ши7ыр8а бирелг1н лирик герой8ы д2й2мл1штерелг1н образ тип атар7а буламы? ( ша7ир1не5 31м уны5 замандаштарыны5 урта6 я8мышы, д2й2м характер 3ы8аттары, урта6 уй-той7олары был лирик герой8ы5 типиклы7ын билд1л1й, с2нки ши7ыр8а7ы бер лирик герой7а 7ына т9гел, б2т1 халы66а ла 3у7ыш ва6ытында ауыр бул7ан, 31м 31р бере3е 98енд1 к2с табып, ауырлы6тар8ы е5еп сы66ан).

У6ытыусы. К1тиб1 Кинй1булатованы5 лирик геройын бик к9п ши7ыр8арында к9рерг1 була. М141л1н, «Ал 6ына», «№ыу7а барам», «Минуттар», «Мин бик яуаплы», «Ауылыма 6айтып кил1мен», «С1й», «Бер 398ем бар» 3.б.

А) Ша7ир1 ун ике йыл :олой м1кт1бенд1 у6ытыусы булып зшл1й 31м ошо йылдар7а ба7ышлап я8ыл7ан «Ал 6ына» ши7ыры. (бер у6ыусы ши7ыр8ы яттан у6ый)

Б) «№ыу7а барам» ши7ыры. 1990 йылда Баш6ортостанды5 баш 6ала3ы @ф2н25 эс1 тор7ан 3ыуы фенол мен1н а7ыулана 31м бик к9пт1р8е5 3аулы7ы 6ыл 24т2нд1 тороп 6ала. Лирик герой былар8ы5 бары3ын да халы6 мен1н берг1 кисер1, халы6 к9рг1нде ул да к9р1. Ша7ир1 был тетр1ткес х1лг1 тыныс 6ына 6арай алмай, ул 98ене5 бул7ан той7оларын ши7ыр юлдарына 3ала. Ул к2й1нт13е8 (к2й1нт1л1р 6ал7ан ауылда), ике би8р1 мен1н баш 6алала 3ыу7а бара.

Ана алда халы6 й9гер1, Ил14-мил14 кил1 уй8арым: Барам да ул, сират торам да ул… Та8а мик1н 3у5 был 3ыу8ары?.. №ыу7а барам 1ле таш юлдар8ан Й1ншишм1г1 тугел, миск1г1. @п-2р я5ы х1ср1т – 3ыу7а сират, №ыу3ы8 6алды6, 3ыу ю6 эсм1г1. (лм14 й1нг1 9ле балы6, ти81р. (ле балы6? Тулы йыл7ала!.. Яуызлы6ты5 6ай8а баш-ая7ы, Кем яуаплы бындай донъя7а? №ыу7а барам. :арлы ям7ыр яуа. Был т1би71т эше – ерунда! (лм14 й1нг1 – 9ле балы6, ти81р, Ике би8р1м ике 6улымда.

(ши7ыр8ы бер у6ыусынан у6ытыу)

Йом7а6лау.

Йом7а6лап шуны 1йтерг1 м2мкин: к9ренекле ша7ир1 К1тиб1 Кинй1булатова поэзия3ында7ы лирик герой ифрат тормошсан, бай натуралы, т1р1н кисерешт1рг1 эй1 ш1хес булып к98 алдына ба4а. Лирик герой, бер я6тан, ша7ир1не5 98 биография3ы мен1н б1йле бик к9п я6тар8ы д2й2мл1штер1, икенсен1н, 72м9м1н 6атын-6ы8 я8мышын, быуын, ил биография3ын типиклаштыра. Бына шу7алыр 8а К.Кинй1булатованы5 лирик геройы у6ыусыны т1р1н тул6ынландыра 31м т1р1н хис той7олар7а 1й81й.

Д1рес а8а7ында К1тиб1 Кинй1булатованы5 98е баш6арыуында «Ю6 398 юрама7ы8!» 31м «Эй 79мерк1й81р8е5 9те981ре» ши7ыр8арын 31м Рафаил Хаз7алиев баш6арыуында ша7ир1не5 «Ям7ыр яуып, й1шен й1шн131 л1» ши7ырына я8ыл7ан йыр8ы ты5лау.











Слайд 1
Я6таш ша7ир1бе8 К1тиб1 Кинй1булатованы5 тыуыуына 95 йыл • Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1980) • Һәҙиә Дәүләтшина исемендәге республика премияһы лауреаты (1989) • Силәбе өлкәһе Арғаяш районының почётлы гражданы (1990) • «Почёт Билдәһе » ордены (1991)
Слайд 2
(15 сентябрь 1920 — 17 июнь 2012) — башҡорт балалар шағиры, К1тиб1 Кинй1булатованы 5 «№ыу, 3ауа» ши7ырында лирик герой
Слайд 3
Ним1 ул лирика? Кем ул лирик герой?
Слайд 4
Атай-1с1й ки41ттел1р мине: №ин, тип, 6ы8ым, бе88е5 д19 бала, А5лай3ы5дыр, был кеск1й81р 2с2н №ин к1р1к3е5
Слайд 5
Был 39881р мен1н ата-1с13е ним1 1йтерг1 тел1г1н? А5лай3ы5дыр, был кеск1й81р 2с2н №ин к1р1к3е5 н1к т1 3ыу, 3ауа.
Слайд 6
Ту6таманым, васыят, аманат, тип, Заман аша илттем й2г2мд2.
Слайд 7
:ай8а ауыр - шунда ба4тым яр3ып, Ба8анманы к95ел, 6ыйыр3ып, Тик ы5рашты йылдар мин 9тк1нд1: «Ту6та, К1ти, 3у7ыш, 6ыйын бит…»
Слайд 8
Эйелм1не баш та, ел-ям7ыр, тип, Й1шерм1нем, ю6, 3ис й282мд2.
Слайд 9
(тте заман… !ле эшк1 барам, З15г1р нур8ар аша 6ар яуа. Яр3ып барам. Мин к1р1ктер, тимен, Кешел1рг1
Слайд 10
Лирик герой – д2й2мл1штерелг1н образ
Слайд 11
К. Кинй1булатованы5 лирик ши7ыр8ары • • • • • «Ал 6ына» «№ыу7а барам» «Минуттар» «Мин бик яуаплы» «Ауылыма 6айтып кил1мен» • «С1й» • «Бер 398ем бар» 3.б.
Слайд 12
Ши7ыр8ары: «Ю6 398 юрама7ы8!», «Эй 79мерк1й81р8е5 9те981ре» Йыр «Ям7ыр яуып, й1шен й1шн131 л1» (К. Кинй1булатова 39881ре, Р. Хаз7алиев к2й2)

Полный текст материала Разработка урока на башкирском языке "Лирический герой в стихотворениях Катибы Киньябулатовой" смотрите в скачиваемом файле.
На странице приведен фрагмент.
Автор: Кинжабаева Маужида Габдрауфовна  Публикатор
03.02.2016 0 3265 265

Спасибо за Вашу оценку. Если хотите, чтобы Ваше имя
стало известно автору, войдите на сайт как пользователь
и нажмите Спасибо еще раз. Ваше имя появится на этой стрнице.



А вы знали?

Инструкции по ПК