Самостоятельные работы по татарскому языку для русскоязычных групп 6-9 классов

Евграфова Гульнара Шагитовна

Учитель татарского языка и литературе

МБОУ Никольской СОШ Лаишевского района Республики Татарстан

1) Переведите.
а) Саша кибеткә бар әле.Бер литр сөт ал.
б) Саша кибеткә барсын.Бер литр сөт алсын.
в) Балалар,саф һавада йөрегез.Балалар саф һавада йөрсеннәр.
г) На уроке не шумите.
д) Не играйте с огнем!
е) Не обижайте животных.

2) Поставьте вместо точек нужные буквы.
су.к , та.ык, көнд.з, бөр., кош.ык, са.скан, к.нбагыш.

3) Напишите словами.
1915, 2012, 2000,49,56, 61, 72, 83, 94, 101, 102,131.144.139,87.98.

4) Время сколько?
7⁴⁵ 8^15, 11⁰⁵, 12³⁰ 13³⁵ 14⁴⁰ 15⁵⁰ 16²⁵ 12⁰⁰ 17⁵⁵ 18¹⁰

5) Переведите.
Көн саен.Иртәгә.Көндәлек.Көндез.Иртә,Иртәнге.Көндезге.Көннән көн.Иртән.Көн.Төнлә.Төн.

6) Переведите.
а) Элек эшлә,аннан сөйләрсең.
б) Эш беткәч,уйнарга ярый.
в) Башланган эшне ташлама.

7) Напишите глаголы в будущем определенном времени.
а) Мин бизнесмен бул...
б) Син кем бул...?
в) Мин университетта укы...
г) Син кайда укы...?
д) Быел миңа унбер яшь тул....
е) Мин сезне туган көнемә чакыр....
һ) Киләсе елда без алтынчы сыйныфта укы...

8) Переведите глаголы.
а) Иртән вакытытында (вставать) кирәк.
б)Дәрескә (опаздывать) ярамый.
в) Нәрсә (написать) кирәклеген (спросить) кирәк иде.
г) Китапны (брать) ярыймы?
д) Эш беткәч,(играть) ярый.

9) Переведите.
Казан-борынгы шәһәр.
Казанны Кремль бизи.
Сөембикә манарасы аеруча матур.
Кремль Казанка елгасы буена салынган.
Казанда музейлар күп.
Казанда миллионнан артык кеше яши.
Казанда бик күп газета-журналлар чыга.Балалар өчен “Салават күпере”,”Ялкын” журналлары һәм “Сабантуй” газетасы басыла.

10) Поставьте слово китап в нужном падеже.
а) Кечкенә папкада китап... ята.
б) Китап.... битләре пычранган.
в) Кешеләр китап... зурлыйлар.
г) Балалар китап... сорауларга җавап эзлиләр.

11) Игра.Начинается на Ч.

Слова: ичиги,муха,лыжи,трава,родник,ель,цветок,ведро,чайник,чашка,брюки.

12) Переведи.
Рәсемле-рәсемсез
исемле-исемсез
яңгырлы-яңгырсыз
болытлы-болытсыз

13) С помощью аффиксов –лы/-ле, -сыз/-сез составьте новые слова.
бәхет,көч,баш,бал,кул,аш,эш.

14) Переведите
Яшелчәләр.
Бу уенны ишегалдында яки болында уйныйлар.Бер бала-“бакчачы”,икенчесе “яшелчә алучы” Була.Балалар бер урынга җыелып утыралар.”Бакчачы” аларның колагына яшелчә исемнәре әйтеп чыга.Куркыныч ара билгеләнә.”Яшелчә алучы” яшелчәләрне шул урында гына тота ала.

“Яшелчә алучы”:

-Тук, тук!

-Кем бар?

-Мин.

-Син кем?

-Кеше.

-Нигә килдең?

-Яшелчә алырга.

-Нинди яшелчә?

-Шалкан.

“Шалкан” торып йөгерә. Ул тиз генә куркыныч арыны үтә. “Яшелчә алучы” аны тота алмый. “Шалкан” урынына утыра, “бакчачы”аңа исем әйтә, уен дәвам итә.

Тотылган бала уеннан чыга. “Яшелчә алучы” барлык балаларны тотарга тиеш. Уен шулай тәмамлана.

15) Переведите
Я пошёл.Ты пошёл. Он пошёл.

Мы пошли. Вы пошли. Они пошли.

16) Вставьте пропущенные буквы.

Б...йрәм, б...ләк, с...лге, м...йдан, а...ыл, җи...үче, ...гет, к...чле, к...ше, ч...лмәк, я... лык, кү...елле.

17)Напиши в отрицательной форме.

Яз ал ти Кара Тор Бар Уйна Йөр Йөгер

18)Найди подлеж. и сказуем.

Уенга биш бала катнаша.Аларның берсе- песи,дүртесе тычкан була. Алар почмакка баса, песи уртада тора. Тычканнар йөгереп урыннарын алмаша. Песи аларны тотарга тырыша.

19)Переведите

Почему растёт трава?

На земле растёт всё живое. Растут деревья, цветы. В лесах растут звери. В морях растут рыбы. Птица летает в небе и растёт. Котёнок бегает во дворе и растёт. Что живёт, то и растёт.

И ты растёшь.Но человек не растёт, как трава. Он думает, учится и растёт.

20) Поставьте глаголы в будущем времени (определ.)
яшә, үс, кал, кит, укы, эшлә, бир ,бел, күр, ярат.

21) Поставьте глаголы в отрицательную форму.(чтобы действия не происходили)
барам, әйтәм,яратам,беләм.җыям,кайтам,сөйлим

22) Переведите.Найдите подлежащих и сказуемых.
Дустыма хат.
Исәнме,дустым Айназ! Мин сине бик сагындым.Авылда бергәләп үткәргән көннәребезне искә төшерәм.Анда шундый күңелле булган икән! Кайда булсам да,шул вакытларны уйлыйм.Авыл-
ның балыклы матур күле,җиләкле урманы,каз,үрдәк бәбкәләре дә хәтердә.
Авылдан мин шәһәргә кайттым ,һәм әниләр белән Кара диңгезгә бардык.Анда да бик матур,тик мин диңгез буенда уйчан кызга әйләндем.Диңгезгә карыйм да авылның күлен искә төшерәм.Ял иткәндә,Алина дигән кыз белән таныштым,ләкин ул синең кебек сабыр,тныч түгел,ә үзсүзле кыз.Шуңа күрә аның белән дуслашмадым.
Айназ! Мин сиңа хат язып торырмын,син дә җавап яз,чөнки миңа татарча дөрес итеп сөйләшергә,язарга өйрәнергә кирәк.Син миңа ярддәм итәрсең.Соңгы сүзем шул:мине көзге каникулга көт!
Сау бул!
Сагынып, Света!

23) Тәрҗемә итегез.

Сахарный завод Автобусная остановка

Музыкальная школа Фабрика игрушек

Городской сад Магазин одежды

Спортивный кружок Городская улица

24) Сүзләрдән җөмләләр төзеп языгыз.(Составьте из слов предлож.)

1) Без, шәһәр, заводлар, фабрикалар, бар.2) Әни, аяк киеме, фабрика, эшли. 3) Әти, абый, автомобиль, һәм, завод, эшли. 4) Алар, зур, көчле,” КамАЗ “ лар, эшләп чыгара.

25) Поставьте вместо точек нужные окончания. Переведите.(категория тартым 3 лицо)

А) Мәктәпнең бакча... . б) Укучының кита(п)... .

Әтинең акча... . Балаларның ту(п)... .

Лилиянең гаилә... . Әбинең кала(к)... .

Кызның чана... . Әнинең күлмә(к)... .

Бүлмәнең тәрәзә... . Күршенең мала(й)... .

26) Допишите окончания.Переведите.
Кәҗә... сөт... күп түгел. Сарык..... йон... йомшак.
Тавык.... чебиләр... сары. Каз.... муен..... озын.
Әтәч... койры(к)... матур. Төлке...күзләр.... хәйләкәр.

27) Переведите.
Ножка стола, дневник ученика, мама Саши, улицы города, деревья сада, цветы бабушки, дети соседей.

28) Ответьте на вопросы.
Нәрсәнең төсе яшел? Нәрсәнең тәме (вкус) баллы?
Нәрсәнең койрыгы озын? Нәрсәнең чебиләре бар?

29) Спросите,есть ли у них:
Машина,квартира,огород, время,дети.

30) Переведите:
Кебек – как.

Шикәр кебек ак. Әни кебек якын.
Аю кебек көчле. Кар кебек салкын.
Чәчәк кебек матур. Лимон кебек сары.

31) Тәрҗемә итегез.
а) Ашап ал (поешь), йоклап ал, уйлап ал, эчеп ал, укып ал.
б) Ашап бетер (доешь), эчеп бетер, укып бетер, әйтеп бетер.
в) Ашап кара (Попробуй поешь), эчеп кара, уйнап кара, әйтеп кара.
г) ашап кил (сходи поешь), карап кил, алып кил, санап кил, биреп кил.

32) Переведите. Составьте предложения.( 3 предлож.)
Друг моего отца. Огород моего соседа.
Голос твоего деда. Люди моего города.
Платок моей мамы. Окна моей комнаты

33) Поствьте вместо точек нужные окончания.
1) Аның апа... исеме бик матур.
2) Бу аның бүлмә... тәрәзәсе тугел.
3) Аның кита(п)... битләре чиста.
4) Аның яңа бүре(к)... төсе кара.
5) Аның попуга(й)... тавышы матур түгел.

34) Переведите.
1) Татарстаныбызның табигате бик матур.
2) Чишмәләребезнең суы тәмле.
3) Урманнарыбызның hавасы чиста.
4) Кешеләребезнең күңеле яхшы.

35) Поставьте вместо точек подходящие слова.
1) ….ебезнең урамнары киң hәм чиста.
2) ....ебезнең 3 баласы бар.
3) ....ыбызның күзләре начар күрә.
4) ....ыбызның башкаласы – Казан шәhәре.

36) Поставьте вместо точек слова,отвечающие на вопросы.
(Кемегезнең?)... чалбары пычрак.
(Кемегезнең?)...бүреге җылы.
(Кемегезнең?)....уенчыклары күп икән.
(Кемегезнең?)...караваты йомшак.

37) Переведите.
Окна вашей квартиры.Деревья вашего сада. Реки вашей республики. Игрушки вашего ребёнка.
Дом вашей бабушки. Праздники вашего города.

38) Переведите.

Азатның күршеләренең улы телевизор күп карый,шуңа күрә аның күзләре начар күрә.
Укучыларның җаваплары дөрес,чөнки алар яхшы укыйлар.Малайларның туплары иске,чөнки алар көн саен футбол уйныйлар.Татарларның милли ризыклары бик тәмле.

39) Переведите.
а) Сөрт! Сөртми.Сөртә.Сөртәме?Сөртмәс.Сөртмиме?Сөртмә! Сөртмәгез! Сөртәләр.
б) Садитесь! Он сидит.Он не сидит.Он не сидит? Я сижу.Я сижу? Не садись! Не садитесь! Вы сидите.Вы сидите?

40) Переведите.
а) Әти тәрәзәләр юмый,әни тәрәзәләр юа. Б) бакчада әни эшләми,әти эшли. В) Апа идән юмый,ул аш пешерә.г) Сеңлем мәктәптә укымый,анда мин укыйм.

Использованные материалы:

1. Татар теле: Рус урта гомуми белем мәкт.5-6 нчы сыйныфы өчен дәреслек(рус телендә сөйләшүче балалар өчен).Казан:Мәгариф.2011

2. Свои материалы