Презентация "Хәл төрләрен гомумиләштереп кабатлау"

Долгова Лариса Николаевна Учитель татарского языка и литературы МБОУ «Калейкинская средняя общеобразовательная школа с углубленным изучением отдельных предметов» Альметьевского муниципального района РТ

Җөмлә кисәкләре Баш кисәкләр Ия Хәбәр Иярчен кисәкләр Аергыч Тәмамлык Хәл Аныклагыч

Җөмләдә эш яки хәлнең кайда, ничек, кайчан, нинди шартларда үтәлүен яки үтәлмәвен белдерә торган иярчен кисәк. Сораулары: кайда? кайчан? ничек? никадәр? ник? ни өчен? нилектән? нинди максат белән? нишләсә? нәрсәгә карамастан?

Хәлләрне табып, үзләре ачыклап килгән сүзләр белән парлап язып алырга. «…Бәдретдин - безнең мәдрәсәдә иң ярлы шәкерт иде. Аңа авылыннан бернинди дә ярдәм килми. Тик базарга килүчеләр бик сирәк кенә аңа әнисе җибәргән ипине яки берәр йомарлам майны кертеп чыгалар. Бәдретдин шуны да бик кыенсынып: «Әнкәйгә әйтегез, мин ач түгел!» - дип алып кала. Һәм шул майны ул ни өчендер без белән чәнчеп ашый иде. Шәкертләр аңардан: «Нигә алай итәсең?» - дип сорыйлар. Ә ул : «Май озаккарак җитсен өчен, шулай эшлим,» дип җавап бирә торган иде.» ( Ә. Еники «Матурлык» )

мәдрәсәдә шәкерт иде, авылыннан килми, базарга килүчеләр, бик сирәк кенә кертеп чыгалар, бик кыенсынып алып кала, ни өчендер чәнчеп, чәнчеп ашый иде, нигә алай итәсең, озаккарак җитсен өчен, шулай эшлим.