Татарский язык


Татарларда язу тарихы турында фәнни эш.
Тел дәресләре үзләренең максаты, эчтәлеге, укучыларның эшчәнлеге, үткәрү методикасына карап төрлечә оештырылырга мөмкин. Шул үзенчәлекләрдән чыгып дәресләр төрле типларга аерыла. Аларның берсе - яңа материалны өйрәтү дәресе. Яңа материалны өйрәтү – дәреснең иң әһәмиятле өлеше. Татар төркемнәренең 10 нчы сыйныфлары өчен төзелгән әлеге дәрестә тема  аңлату алдан билгеләнгән план буенча, тарихка нигезләнеп алып барылды. 
30.09.2012
Майдан алып көзгә кадәр чәчәк ата.
Ак чәчәк тамак, эч авыруларын һәм яраларны дәвалаганда ярдәм итә.
Цветёт начиная с мая до осени.
Помогает при болезнях горла, болях в животе и лечении ран.
Татар мәктәпләрендә уку дәресләрен А.Г.Яхин концепциясенә нигезләнеп үткәрү педагогик эшебездә уңай нәтиҗәләр бирә: укучыларның уйлау-фикерләү сәләте сизелерлек үсә, иҗади эш итүче шәхес тәрбияләнә.
Афзал Нигъматуллиның "Чыдасын тик ул гына" дәресе дә А.Г.Яхин концепциясенә нигезләнеп төзелде. Максат: укучыларны әсәрдәге персонажлар аша яхшылардан үрнәк, ә начарлардан гыйбрәт алырга өйрәтү.
10 сыйныфта Г.Ибраһимов темасын үткәндә куллану өчен.
Татар мәктәбенең 4 нче сыйныфы өчен Ә. З. Рәхимов технологиясе буенча һәм А. Г. Яхин концепциясенә нигезләнеп үткәрелде.
Дәрес төркемнәрдә эшләү рәвешендә оештырыла. Бу барлык укучыларны да уйланырга, фикер йөртергә, бердәм эшләргә мәҗбүр итә. Интерактив такта, презентация куллану дәресне кызыклы итә, заманча төсмер бирә. Дәрестә уку күнекмәләрен ныгыту (сайлап уку күнекмәләре), сәнгатьле сөйләм өстендә эш, өйрәнелгән темаларны камилләштерү ("Әсәрне катнашучыларга бүлү”, "Җансыз предметларны җанландыру”, "Әсәрне өлешләргә таркату” һ.б. темалар) башкарыла. Әлбәттә, сөйләм үстерү, үз фикерләрен белдерү, әсәрне анализлауга зур игътибар бирелә. "Шүрәле” балетыннан өзек тыңлау, кирәкле мәгълүматны сүзлек кулланып табу укучыларның белем дәрәҗәсен киңәйтү, хәбәрдарлыгын арттыру ягыннан мөһим.
Конспект занятий по ручному труду “Светофорның өч күзе”
для старшей группы с использованием бросового материала.
Киямова Айгуль Илгизовна воспитатель
Мухаметгараева Розалия Эрнистовна воспитатель

Яз бәйрәменә карата беренче кечкенәләр төркемендә бәйрәм сценариясе
Разработка урока по татарской литературе на тему"Творчество Р. Валиева", где можно многое узнать о самом писателе, его творчестве. Урок может использоваться как и ознакомление, так и обобщающий урок.
1.Формирование умения правильно обозначать звуки [г, г'] буквами « Г, г.»
2.Формирование навыка правильного, сознательного, выразительного чтения слов и предложений.
3.Создание условий по организации деятельность учащихся, направленных на формирование компетентности в сфере самостоятельной деятельности; на умение разрешать поставленные проблемы.
4. Расширение активного и пассивного словаря детей.
Презентация об исторической личности XVI века, единственной женщине, которая правила Казанским Ханством, об одной из первых мусульманок - глав государств в истории Ислама, и ныне любимой дочери всего татарского народа - Сююмбике. Презентация специально выполнена на зелёном фоне - так как зелёный цвет один из национальных цветов татар - и во флаге, и в гербе Татарстана присутствует этот цвет, он обозначает процветание, начало новой жизни, молодость, жизнь.
Клара Гариф кызы Булатова
1936 елның 18 мартында Татарстан АССРның Сарман районы Татар Карамалысы авылында хезмәткәр гаиләсендә туган. Аның әтисе дә, әнисе дә укытучылар була, шуңа күрә Кларага бала чактан ук әти-әниләре белән бергә бер төбәктән икенче төбәккә күчен йөрергә һәм төрле авыл мәктәпләрендә укырга туры килә.
Тема: ”Ямьле җәй җитә”
Максат: Җәй темасына караган лексиканы өйрәнүне дәвам итү, җәй фасылы турында сөйләшә белү күнекмәләрен үстерү,укучының сәнгатьле һәм җанлы сөйләм телләрен камилләштерүгә, уйлау, фикерләү сәләтен ныгыту өстендә эшләү, табигатьне ярату, аңа карата сакчыл караш хисләре тәрбияләү.
Җиһазлау: Дәреслек, интерактив такта, рәсемнәр, биремнәр язылган карточкалар, болын рәсеме ясалган плакат.
Дәреснең методы :әңгәмә.
Дәрес барышы
1Оештыру өлеше
- Исәнмесез, укучылар.Хәерле иртэ!
- Бүген сыйныфта кем дежур? (дежур укучы белән әңгәмә кору)
2 Актуальләштерү
Фонетик зарядка ( слайд)
Кояш-солнце
Җиләк-ягода
Болын-луг
Салават күпере- радуга
(бергәләп кабатлау, сүзтезмәләр, җөмләләр төзү)
Ә хәзер мин сезгә табышмаклар әйтәм, ә сез җавабын уйлап әйтегез.
Көннәр суынды,
Чишмәләр тынды,
Безне калдырып,
Кошлар да китте.
(көз)
Һәр җир карланган,
Сулар бозланган
Уйный җил-буран,
Бу кайчан булган?
(кыш)
Боз һәм кар эреде,
Сулар йөгерде.
(яз)
Казань – столица Республики Татарстан, раскинулась на левом берегу Волги, по обеим сторонам реки Казанки. Человек давно облюбовал здешние места – в 2005 г.Казани исполнилось 1000 лет! А откуда взялось название нашего города? Единого мнения нет, одни увязывают его с тюркским словом «казан» (котел) – место расположения города напоминает котловину, котел, другие выводят его из обозначения углубившейся в землю реки – Каз-ган.
Название произошло от латинского слова 'ricinus' - клещ, что связано с формой семян, напоминающей восточного клеща. Родина - Африка. Из клещевины получают касторовое масло, которое используется в медицине как слабительное средство
Дәрес барышы.
I.Оештыру.
II. Актуальләштерү.
Дәресне Мидхәт Миншинның "Нигә мин ятим?" шигыре белән башлап җибәрәм.
(Әнвәр Шәрәфиев көе)
Берничек тә аңлый алмыйм,
Мәңгелек утта янам.
Йөрәгемнең яралары
Көчәя бара һаман.
Кайда син, әни?!
Кайда син, әти?!
Кадерлем, диеп,
Кемнәргә әйтим?
Внеклассное мероприятие на татарском языке посвященное Г.Тукаю. Стихи о татарском поэте, викторина по произведениям Г. Тукая, танцы, песни. Данное мероприятие воспитывает любовь к родному языку, произведениям Г. Тукая.
- көз турында кечкенә хикәя төзергә өйрәтү;
-хәтер сәләтен үстерү;
-балаларда күзәтүчәнлек һәм кызыксынучанлык арттыру.
-Балаларны матур итеп исәнләшергә, рәхмәт әйтергә, бир әле сүзен кулланырга өйрәтүне дәвам итү.
-Өйрәнгән уенчык исемнәрен ныгыту.
-Балаларны бүре, йоклый сүзләре белән таныштыру.
-Балаларда татар телен өйрәнү теләге тудыру, кызыксыну уяту.
Укучыларда татар һәм инглиз әдәбиятларында сурәтләнгән Ана образы аша әниләребезгә карата хөрмәт һәм мәхәббәт хисе тәрбияләү; шушы юнәлештә эшләгән проект нәтиҗәләре белән танышу.
Максат: укучыларның дәреслектәге үтелгән темалар буенча белемнәрен ныгыту;
тапкырлылык һәм игътибарлылык тәрбияләү;
татар телен өйрәнүгә карата кызыксыну уяту;
Литературно-музыкальную программу можно использовать во время изучения творчества Ш.Галиева.
Максат:Укучыларның сәламәт яшәү рәвеше турында белемнәрен ныгыту,җитезлек үстерүгә ярдәм итү,игътибарлыкны үстерү.

Катнашалар:1-4нче класс укучылары,тәрбияче.
Җиһазлар:2 кыршау,альбом,карандаш,галош,2 кәрзин,2 себерке,4 шар.
Ике команда арасында ярыш.
Интерактивные доски помогли изменить преподавание и обучение по татарскому языку и литературе. Они помогают в демонстрации материала, мотивировании и вовлечении учащихся в работу.
Важно понимать, что использование только интерактивной доски не решит всех проблем моментально, однако те первые шаги, что сделаны, оказались настолько успешны, что работа в этом направлении представляется нам наиболее перспективной.
При наличии наглядности и интерактивности, класс вовлекается в активную работу. Обостряется восприятие. Повышается концентрация внимания, улучшается понимание и запоминание материала. Урок по теме «Человек и природа-Кеше һәм табигать» построен та, что есть необходимость применения интерактивной доски как инструмента для лучшего освоения темы, запоминания и закрепления материала.
Татар хатын- кызларының нинди генә бизәнү әйберләре юк. Чулпылар, яка чылбырлары, алкалар, хаситә, беләзекләр, йөзекләр...
Каких только нет украшений у татарских женщин! И чулпы, воротниковые цепочки, нокосники, хаситэ, брослеты, колечки...
IХ сыйныфларда электив курслар үткәрү өчен 15 сәгатьлек программа төзелде.
Татар халкының барлык этник төркемнәрендә дә борын-борыннан килгән күркәм бер гадәт яши. Ата-бабаларның нәсел тарихларын белү һәм саклау бик актуал. Шәҗәрәне төзү күп көч һәм хезмәт куюны таләп итә, ләкин бала ата-аналары ярдәмендә эшне башкарып чыкса, бу аның гаиләсе һәм киләчәк буыннары өчен тарихи кыйммәтле хезмәт булып калачак.
Бакый Идрис улы Урманче (1897— 1990)-нәкыш остасы, сынчы, график һәм педагог, Татарстанның һәм Россиянең халык рәссамы, республикабызның Габдулла Тукай исемен¬дәге Дәүләт премиясе лауреаты. Ул -татар сынлы сәнгатенә нигез салучы һәм үзе исән чагында ук классик дип танылган рәссам.
Фигыльләрне гомумиләштереп кабатлау, хәзерге заман хикәя фигыльләрнең барлык – юклык, зат – сан формаларын дөрес билгеләү һәм сөйләмдә куллана белү күнекмәләрен тикшерү..
Максат:

1. Исемнәрнең, нинди мәгънә белдерүләренә карап, төрле төркемнәргә бүленүен аңлату;
2. Сүз байлыгын арттыру;
3. Төрле һөнәр ияләренең хезмәтенә ихтирам хисе тәрбияләү.
Гражданин һәм сайлаулар темасына үткәрелгән парламент сәгате интеграль дәрес буларак үткәрелде.
Җәмгыять белеме, Россия тарихы, татар халкы һәм Татарстан тарихы, хокук белеме фәннәреннән 10-11 класс укучылары өчен тәкъдим ителә.